Nhiều người cho rằng nghỉ ngơi đồng nghĩa với ngủ. Thế nhưng, dù ngủ đủ giờ, họ vẫn cảm thấy kiệt sức. Vấn đề không chỉ là thiếu ngủ, mà là thiếu đúng loại nghỉ ngơi cần thiết.
Tiến sĩ Saundra Dalton-Smith, bác sĩ và nhà nghiên cứu, đã xác định bảy loại nghỉ ngơi cần thiết để phục hồi năng lượng của con người.
Xin trích dẫn và gợi ý cho những người làm việc trong môi trường trên tàu biển:
1. Nghỉ ngơi tinh thần
Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trên buồng lái, nhìn bản đồ hàng hải và kiểm tra lại vị trí tàu, chỉ để nhận ra mình đã nhìn chằm chằm vào một chỗ suốt nhiều phút mà không tiếp thu được gì. Đó là dấu hiệu điển hình của sự mệt mỏi tinh thần.
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi tinh thần:
- Khó tập trung khi nhìn bản đồ
- Phải đọc lại các quy trình an toàn nhiều lần mà vẫn không nhớ
Cách phục hồi:
- Nghỉ giải lao ngắn trong ca làm
- Ghi chú nhanh những suy nghĩ để tránh quá tải đầu óc
- Thực hành chánh niệm hoặc hít thở sâu
2. Nghỉ ngơi giác quan
Trên tàu hiện đại, tiếng còi báo động, radio và màn hình luôn hoạt động quanh bạn. Sự kích thích giác quan liên tục này có thể khiến bạn bị quá tải và mệt mỏi trước khi hết ca.
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi giác quan:
- Cảm thấy choáng ngợp bởi tiếng ồn, báo động và ánh sáng
- Đau đầu vì tiếp xúc với môi trường quá sáng hoặc quá ồn
Cách phục hồi:
- Rời xa những khu vực ồn ào bất cứ khi nào có thể
- Giảm thời gian sử dụng màn hình khi không làm việc
- Ra boong tàu, nhìn vào đường chân trời để "thiết lập lại" giác quan
3. Nghỉ ngơi cảm xúc
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi cảm xúc:
- Mệt mỏi vì phải giải quyết xung đột hay căng thẳng trong công việc
- Không tách biệt được cảm xúc công việc với đời sống cá nhân
Cách phục hồi:
- Trò chuyện với người cố vấn, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý
- Viết nhật ký để xử lý cảm xúc hiệu quả
- Thiết lập ranh giới lành mạnh giữa công việc và không gian cá nhân
4. Nghỉ ngơi sáng tạo
Một máy trưởng đang xử lý sự cố máy móc phức tạp có thể không tìm ra giải pháp mới chỉ vì thiếu nghỉ ngơi sáng tạo. Khi đó, tư duy trở nên cứng nhắc, thiếu cảm hứng.
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi sáng tạo:
- Gặp khó khăn khi giải quyết vấn đề bất ngờ
- Cảm thấy trì trệ, lặp lại trong suy nghĩ
Cách phục hồi:
- Hòa mình với thiên nhiên; ngắm bình minh hay hoàng hôn trên biển
- Để tâm trí tự do trong giờ nghỉ
- Tham gia hoạt động sáng tạo như nghe nhạc, kể chuyện, đọc sách
5. Nghỉ ngơi tinh thần/thuộc về tâm linh
Ngay cả khi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đưa tàu vào cảng sau nhiều tuần trên biển, một thuyền viên vẫn có thể cảm thấy trống rỗng. Đây thường là dấu hiệu cần nghỉ ngơi về mặt tinh thần.
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi tinh thần:
- Đạt được thành tựu nhưng vẫn thấy thiếu ý nghĩa
- Đặt câu hỏi về mục đích sống hay công việc
Cách phục hồi:
- Suy ngẫm về động lực và giá trị cá nhân
- Tham gia cầu nguyện, thiền định hoặc nghi thức riêng
- Giúp đỡ người khác mà không mong đền đáp
6. Nghỉ ngơi xã hội
Những chuyến hải trình dài đồng nghĩa với việc tương tác liên tục với cùng một nhóm người. Dù là tích cực, các mối quan hệ xã hội này cũng có thể khiến bạn mệt mỏi do thiếu cân bằng.
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi xã hội:
- Cảm thấy cạn kiệt vì tương tác quá nhiều, kể cả với người thân thiết
- Tránh né các cuộc trò chuyện từng khiến bạn hứng thú
Cách phục hồi:
- Ở bên người tích cực, truyền cảm hứng cho bạn
- Tìm khoảng thời gian riêng tư khi cần
- Duy trì liên lạc với gia đình và bạn bè ở đất liền
7. Nghỉ ngơi thể chất
Dấu hiệu bạn cần nghỉ ngơi thể chất:
- Ngủ đủ giấc nhưng vẫn mệt mỏi khi thức dậy
- Cơ thể ê ẩm, chậm chạp khi làm việc
Cách phục hồi:
- Xen kẽ nghỉ ngơi thụ động và nghỉ ngơi chủ động
- Chợp mắt ngắn khi có thể
- Uống đủ nước, ăn uống hợp lý để cơ thể phục hồi
Tóm lại:
Nghỉ ngơi là điều kiện cần cho một cuộc sống khỏe mạnh. Khi bạn nhận diện đúng loại nghỉ ngơi mình cần và chủ động tạo điều kiện cho nó, bạn sẽ nuôi dưỡng một phiên bản tràn đầy sinh lực hơn của chính mình. Bảy loại nghỉ ngơi như gợi ý trên đây đặc biết có tác dụng giúp thuyền viên nâng cao hiệu suất công tác, đảm bảo an toàn và sức khỏe tổng thể.
Bài viết có tham khảo tài liệu từ Safety4sea.com
